Inflacja to spadek wartości pieniądza i, co za tym idzie, wzrost cen towarów i usług. Powszechnie uważa się, że inflacja jest czymś złym, ale w rzeczywistości umiarkowana inflacja jest potrzebna do rozwoju gospodarki. Dla Polski umiarkowana inflacja, do której dąży Narodowy Bank Polski, wynosi 2-3%, jednak w roku 2022 inflacja sięgnęła poziomu 14,4%.
Gdy inflacja jest tak wysoka, silnie wpływa na biznes, powodując realne zmniejszenie zysków i wzrost kosztów.
Średnie i duże przedsiębiorstwa zawsze monitorują poziom inflacji. Dla firm generujących miliardy dochodu nie jest możliwe nieuwzględnianie inflacji, ponieważ znaczna część pieniędzy zostaje wówczas zagarnięta przez inflację.
Dla mikro- i małych firm jest to bardziej skomplikowane. Bardzo małym firmom w sektorze usług najprawdopodobniej nie trzeba uwzględniać inflacji. Jednak firmy, których koszty stale rosną z powodu inflacji, np. produkcje energochłonne, które kupują drożejące paliwo, lub przedsiębiorstwa logistyczne, znacznie zależą od inflacji.
W artykułach internetowych najczęściej proponuje się uwzględnianie inflacji w dochodach – czyli zmniejszanie dochodu o wartość inflacji. Jest to prawidłowe, ale z doświadczenia wynika, że inflację również należy uwzględniać w kosztach. Przeanalizujmy oba aspekty.
Koszty. W każdym biznesie istnieją kategorie wydatków, które mają największy wpływ na koszt jednostkowy towarów lub usług. Są one widoczne w kosztach własnych i wydatkach operacyjno-produkcyjnych, ale przedsiębiorcy zwykle są świadomi ich wpływu nawet bez raportów. Na przykład firma kupuje części do samochodów co miesiąc, większość z tych części jest importowana, a ich koszt stale rośnie.
Aby uwzględnić inflację w kosztach, trzeba obliczyć wskaźnik w porównaniu z poprzednim okresem – może to być miesiąc, kwartał, półrocze lub rok.
Teraz inflację tę trzeba uwzględnić na następny rok – w naszym przypadku rok 2023.
Obliczamy: 11 mln * 10% = 1,1 mln.
Oznacza to, że na rok 2023 trzeba dodatkowo uwzględnić 1,1 mln złotych na części.
Obliczamy: 11 mln + 1,1 mln = 12,1 mln. Tyle pieniędzy trzeba zarezerwować na części na kolejny rok z uwzględnieniem inflacji.
Dochody. Inflację w dochodach oblicza się podobnie jak w kosztach – tylko kwotę zmniejsza się, a nie zwiększa. Jest to konieczne, aby nie zawyżać wielkości czystego zysku. Jeśli wielkość czystego zysku stale jest zawyżana, może to prowadzić np. do:
Wyjaśnienie na przykładzie: firma “Kaktus” nie uwzględnia inflacji w dochodach i kosztach. Właściciel widzi, że czysty zysk jest dobry, wypłaca wszystko jako dywidendy, ale po pewnym czasie firma przestaje mieć wystarczająco pieniędzy na pokrycie rosnących kosztów.
Inflację w dochodach również oblicza się na różne okresy. Można obliczać co miesiąc, a następnie uzyskać roczną wartość końcową. Na przykład:
| miesiąc | inflacja | przychody | przychody z uwzględnieniem inflacji |
| styczeń | 2% | 100 000 zł | 98 000 zł |
| luty | 3% | 150 000 zł | 145 500 zł |
| marzec | 1% | 100 000 zł | 99 000 zł |
| … | … | … | … |
| suma za rok | 18% | 1,5 mln zł | 1,23 mln zł |
Jeśli firma nie zmniejsza kosztów o wartość inflacji, ale tylko dochody, najprawdopodobniej korzysta ze stopy inflacji ustalonej przez NBP. Na przykład oficjalna inflacja wynosi 10%, a firma zmniejsza zysk o 10%.
Jeśli uwzględnia się inflację zarówno w dochodach, jak i kosztach, obliczenia będą inne. Na przykład firma planuje osiągnąć przychód w wysokości 5 mln zł w sierpniu, ale inflacja zwiększyła koszty surowców o 20%. Oznacza to, że przedsiębiorcy trzeba albo podnieść ceny, albo proporcjonalnie zmniejszyć planowane dochody zgodnie ze wzrostem kosztów, albo zrobić jedno i drugie.
Oto krótka instrukcja, jak postępować, jeśli chcesz uwzględniać inflację w dochodach i kosztach swojego biznesu.
Zastosowanie tych kroków pozwoli ci na lepsze uwzględnienie inflacji i podejmowanie odpowiednich działań w swoim biznesie. Pamiętaj, że inflacja może mieć istotny wpływ na Twoje dochody i wydatki, dlatego warto regularnie monitorować jej poziom i dostosowywać swoje plany i strategie do zmieniających się warunków ekonomicznych.
