Jak inflacja wpływa na dochody i wydatki

Inflacja to spadek wartości pieniądza i, co za tym idzie, wzrost cen towarów i usług. Powszechnie uważa się, że inflacja jest czymś złym, ale w rzeczywistości umiarkowana inflacja jest potrzebna do rozwoju gospodarki. Dla Polski umiarkowana inflacja, do której dąży Narodowy Bank Polski, wynosi 2-3%, jednak w roku 2022 inflacja sięgnęła poziomu 14,4%.

Gdy inflacja jest tak wysoka, silnie wpływa na biznes, powodując realne zmniejszenie zysków i wzrost kosztów.

Kto powinien brać pod uwagę inflację

Średnie i duże przedsiębiorstwa zawsze monitorują poziom inflacji. Dla firm generujących miliardy dochodu nie jest możliwe nieuwzględnianie inflacji, ponieważ znaczna część pieniędzy zostaje wówczas zagarnięta przez inflację.

Dla mikro- i małych firm jest to bardziej skomplikowane. Bardzo małym firmom w sektorze usług najprawdopodobniej nie trzeba uwzględniać inflacji. Jednak firmy, których koszty stale rosną z powodu inflacji, np. produkcje energochłonne, które kupują drożejące paliwo, lub przedsiębiorstwa logistyczne, znacznie zależą od inflacji.

Jak uwzględnić inflację w biznesie

W artykułach internetowych najczęściej proponuje się uwzględnianie inflacji w dochodach – czyli zmniejszanie dochodu o wartość inflacji. Jest to prawidłowe, ale z doświadczenia wynika, że inflację również należy uwzględniać w kosztach. Przeanalizujmy oba aspekty.

Koszty. W każdym biznesie istnieją kategorie wydatków, które mają największy wpływ na koszt jednostkowy towarów lub usług. Są one widoczne w kosztach własnych i wydatkach operacyjno-produkcyjnych, ale przedsiębiorcy zwykle są świadomi ich wpływu nawet bez raportów. Na przykład firma kupuje części do samochodów co miesiąc, większość z tych części jest importowana, a ich koszt stale rośnie.

Aby uwzględnić inflację w kosztach, trzeba obliczyć wskaźnik w porównaniu z poprzednim okresem – może to być miesiąc, kwartał, półrocze lub rok.

• Rok 2021 – wydatki na części wyniosły 10 mln złotych;
• Rok 2022 – wydatki na te same części wyniosły 11 mln złotych.
• Inflacja wyniosła 10%.

Teraz inflację tę trzeba uwzględnić na następny rok – w naszym przypadku rok 2023. 

Obliczamy: 11 mln * 10% = 1,1 mln.

Oznacza to, że na rok 2023 trzeba dodatkowo uwzględnić 1,1 mln złotych na części.

Obliczamy: 11 mln + 1,1 mln = 12,1 mln. Tyle pieniędzy trzeba zarezerwować na części na kolejny rok z uwzględnieniem inflacji.

Dochody. Inflację w dochodach oblicza się podobnie jak w kosztach – tylko kwotę zmniejsza się, a nie zwiększa. Jest to konieczne, aby nie zawyżać wielkości czystego zysku. Jeśli wielkość czystego zysku stale jest zawyżana, może to prowadzić np. do:

• zawyżenia podatku dochodowego;
• nierealnej oceny zdolności płatniczej firmy;
• trudności w gromadzeniu pieniędzy.

Wyjaśnienie na przykładzie: firma “Kaktus” nie uwzględnia inflacji w dochodach i kosztach. Właściciel widzi, że czysty zysk jest dobry, wypłaca wszystko jako dywidendy, ale po pewnym czasie firma przestaje mieć wystarczająco pieniędzy na pokrycie rosnących kosztów.

Inflację w dochodach również oblicza się na różne okresy. Można obliczać co miesiąc, a następnie uzyskać roczną wartość końcową. Na przykład:

Jeśli firma nie zmniejsza kosztów o wartość inflacji, ale tylko dochody, najprawdopodobniej korzysta ze stopy inflacji ustalonej przez NBP. Na przykład oficjalna inflacja wynosi 10%, a firma zmniejsza zysk o 10%.

Jeśli uwzględnia się inflację zarówno w dochodach, jak i kosztach, obliczenia będą inne. Na przykład firma planuje osiągnąć przychód w wysokości 5 mln zł w sierpniu, ale inflacja zwiększyła koszty surowców o 20%. Oznacza to, że przedsiębiorcy trzeba albo podnieść ceny, albo proporcjonalnie zmniejszyć planowane dochody zgodnie ze wzrostem kosztów, albo zrobić jedno i drugie.

Co robić z inflacją w praktyce 

Oto krótka instrukcja, jak postępować, jeśli chcesz uwzględniać inflację w dochodach i kosztach swojego biznesu.

1. Sporządź budżet firmy na kolejny rok.
2. Określ najważniejsze kategorie wydatków.
3. Sprawdź, o ile wzrosły koszty w tych kategoriach w ciągu ostatniego roku.
4. Uwzględnij tę różnicę w kosztach na kolejny rok.
5. Zobacz, o ile może zmniejszyć się zysk i zdecyduj, co z tym zrobić: podnieść ceny lub nie robić nic, ale zaplanować mniejszy zysk proporcjonalnie do inflacji.

Zastosowanie tych kroków pozwoli ci na lepsze uwzględnienie inflacji i podejmowanie odpowiednich działań w swoim biznesie. Pamiętaj, że inflacja może mieć istotny wpływ na Twoje dochody i wydatki, dlatego warto regularnie monitorować jej poziom i dostosowywać swoje plany i strategie do zmieniających się warunków ekonomicznych.